Infekcija urinarnog trakta se definiše kao prisustvo najmanje 100 000 mikroorganizama na mililitar urina kod osobe bez simptoma, ili kao više od 100 mikroorganizama/ml urina sa pratećom piurijom (tj. > 7 belih krvnih zrnaca/ml) kod osobe sa ispoljenim simptomima urinarne infekcije. Dijagnoza treba da bude potvrđena i pozitivnom urinokulturom za uzročnika infekcije, posebno kod pacijenata sa nejasnim simptomima.
U trudnoći postoji nekoliko faktora koji pogoduju razvoju urinarne infekcije. Hormonske promene i promene odnosa pojedinih organa tokom trudnoće mogu da doprinesu zastoju urina. Dodatno, relativno kratka mokraćna cev i teže održavanje higijene u uznapredovaloj trudnoći zbog uvećanog stomaka pogoduju relativno čestoj pojavi bakterijske infekcije.
Nelečena urinarna infekcija tokom trudnoće povezana je sa rizicima za bebu i majku, uključujuci stanje koje se naziva pijelonefritis (dalje u tekstu), prevremeni porođaj, malu porođajnu težinu i povećan perinatalni mortalitet.
Najčešći oblici urinarnih infekcija su:
Asimptomatska bakteriurija. Definiše se kao prisustvo više od 100 000 mikroorganizama/ml u 2 uzastopna uzorka urina u odsustvu simptoma infekcije. Ukoliko se ne leči nosi rizik od nastanka upale mokraćne bešike (40%) i pijelonefritisa (25-30%) u trudnoći. Najčešće se javlja u ranoj trudnoći. Nekada se već i kod prisustva manjeg broja bakterija (20 000-50 000/ml urina) može dati antibiotska terapija radi smanjenja rizika od nastanka ispoljene infekcije.
Cistitis. Odnosi se na upalu donjeg dela urinarnog trakta, tj. predstavlja upalu mokraćne bešike koji nastaje pod dejstvom bakterija, ali i neki drugi uzroci mogu biti od značaja (zračenje, virusna infekcija i sl.). Javlja se kod približno 1–2% trudnica. Prosec najčešće prati učestalo i bolno mokrenje sa pečenjem, osećajem nelagodnosti u donjem delu trbuha, noćno mokrenje, prisustvo manifestnog, ili mikro krvarenja u urinu. U 15-50% slučajeva infekcija može napredovati i širiti se prema gornjim delovima urinarnog trakta, kada nastaje pijelonefritis
Pijelonefritis. Javlja se kod 0,5-2% svih trudnica. Ispoljava se povišenom temperaturom, bolovima u predelu bubrega, a mogu se javiti i mučnina, povraćanje, učestalo i bolno mokrenje. Proces je češće prisutan u drugoj polovini trudnoće. Ukoliko se javi u prvoj polovini trudnoće može doprineti povećanom riziku za pobačaj, a u drugoj polovini trudnoće za prevremeni porođaj.
Određeni rizični faktori doprinose nastanku infekcije: niži socio-ekonomski status, ranija oboljenja bubrega i mokraćnih kanala, prethodni porođaji, češći polni odnosi tokom trudnoće sa neadekvatnom higijenom nakon odnosa, šećerna bolest, neadekvatno čišćenje i pranje genitalne regije (npr. od nazad prema napred), kupke u kadi, i/ili primena različitih sredstava za ispiranje vagine.
Od uzročnika urinarne infekcije najčešća je bakterija Escherichia coli (70-80% slučajeva). Ostale bakterije uzročnici su: Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis, Enterobacter species, Staphylococcus saprophyticus, Streptococcus grupe B, Proteus i druge.
U terapiji urinarne infekcije standard čine oralni antibiotici, koje idealno treba davati prema antibiogramu i uz oprez prema vrsti antibiotika koji se primenjuje u trudnoći. Adekvatna hidracija i dobra higijena su od značaja kao pomoć u terapiji i u prevenciji nastanka recidiva oboljenja. U slučaju pijelonefritisa često je neophodna i hospitalizacija, intravenska primena antibiotika i infuzionih rastvora dok se ne ostvari period od 48h bez temperature i sa poboljšanjem tegoba i opšteg stanja. Dodatno se mogu davati i lekovi za temperaturu, bolove i mučninu.
U većini slučajeva urinarne infekcije u trudnoći mogu se sprečiti redovnim kontrolama urina i primenom adekvatnih preventivnih mera u odnosu na pomenute faktore rizika. U slučaju nalaza bakterija u urinu, ili pojave simptoma urinarne infekcije potrebno je konsultovati ginekologa koji vodi trudnoću.
Comments